Karl Hanke, urodzony 24 sierpnia 1903 roku w Lauban, to postać, która odegrała znaczącą rolę w niemieckiej polityce i wojsku czasów II wojny światowej. Jako zaufany osobisty sekretarz Josepha Goebbelsa, Hanke szybko wspinał się po szczeblach kariery, zdobywając prestiżowe stanowiska.
W latach swojej aktywności politycznej, był wybierany jako poseł do Landtagu i Reichstagu w imieniu Narodowosocjalistycznej Partii Robotniczej (NSDAP). Jego wpływy nie kończyły się na polityce, bowiem pełnił również funkcję wiceprezesa Izby Kultury Rzeszy. Wśród jego najbardziej istotnych ról wymienia się także pozycję gauleitera Dolnego Śląska, co czyniło go jednym z kluczowych liderów regionu.
W ostatnich dniach konfliktu, Karl Hanke został wyznaczony na następcę Heinricha Himmlera jako Reichsführer-SS, co wiązało się z dowodzeniem jednostką Schutzstaffel (SS) oraz objęciem funkcji szefa Ordnungspolizei, czyli zwierzchnika niemieckiej policji porządkowej. Jego nazwisko zostało zapisane w historii jako zbrodniarza wojennego, a jego działania w czasie wojny spotkały się z krytyką i oceną, które pozostaną niezmienne.
Po upadku Festung Breslau, Karl Hanke zniknął bez śladu, co pozostawia wiele pytań oraz spekulacji na temat jego dalszego losu, który do dziś nie jest do końca jasny.
Życiorys
Karl Hanke przyszedł na świat w Lauban, obecnie znanym jako Lubań, w rodzinie inżyniera kolejowego. Jego ///zmarły w trakcie I wojny światowej starszy brat z pewnością wpłynął na jego dalsze losy. Młody Karl, z racji swojego wieku, nie brał udziału w konflikcie zbrojnym, jednak w latach dwudziestych zdecydował się na służbę wojskową jako Zeitfreiwilliger, pełniąc obowiązki w 19 Pułku Piechoty Reichswehry z siedzibą we Frankfurcie nad Odrą.
W zakresie edukacji Hanke kształcił się w szkole młynarskiej w Dippoldiswalde w Saksonii. Po roku spędzonym w warsztacie kolejowym rozpoczął pracę w młynarstwie, która trwała od 1921 do 1926 roku. Jego determinacja doprowadziła go do ukończenia studiów w Berufspädagogisches Institut w Berlinie w 1928, co umożliwiło mu uzyskanie kwalifikacji do nauczania młynarstwa.
W dniu 1 listopada 1928 roku Hanke złożył deklarację przystąpienia do NSDAP, obejmując funkcję Amtswaltera. Rok później zaciągnął się do rezerwy Sturmabteilung (SA). Dynamiczny rozwój kariery politycznej umożliwił mu awans na Strassenzellenleitera w 1930 roku, a następnie na Sektionsführera w Berlinie. Po utracie pracy w estatalnej szkole z powodu swoich przekonań politycznych, poświęcił się w 1931 pracy na pełny etat w partii.
Dzięki swojemu zaangażowaniu, od 1 kwietnia 1932 Hanke piastował rolę osobistego sekretarza ministra propagandy Rzeszy, Josepha Goebbelsa. W tym samym miesiącu został również delegatem NSDAP do Landtagu, a później zasiadał w Reichstagu z okręgu poczdamskiego, co czyniło go znaczącą postacią w ówczesnej polityce aż do zakończenia wojny.
W ramach kontynuacji kariery, wstąpił do Allgemeine SS w 1934 roku, gdzie służył w 6. SS-Standarte. Rok 1937 przyniósł mu awans na wiceprezydenta Izby Kultury Rzeszy. Na progu II wojny światowej, jego bliskie relacje z Magdą Goebbels, w trakcie romansu jej męża z aktorką Lidą Baarovą, zyskały na znaczeniu, jednak interwencja Hitlera zakończyła te osobiste powiązania, co wpłynęło na Hanke w jego karierze ministerialnej.
W 1939 roku złożył podanie o ochotniczą służbę wojskową, a we wrześniu oraz październiku walczył w szeregach 3 Dywizji Pancernej w Polsce. Po tym, w maju i czerwcu 1940 roku, brał udział w kampanii francuskiej, gdzie zdobył żołnierskie odznaczenia, w tym Krzyż Żelazny. Z uwagi na swą odwagę otrzymał także rekomendację do Krzyża Rycerskiego. Służbę w armii zakończył w 1941 roku z tytułem porucznika.
Hanke został gauleiterem Dolnego Śląska na osobisty rozkaz Hitlera. Już w następnym roku Heinrich Himmler awansował go na Gruppenführera SS. W czasie rządów Hankego, praktycznie bez żadnych skrupułów, wydał rozkazy dotyczące egzekucji wielotysięcznych grup ludzi, co przyniosło mu reputację „kata Breslau”.
29 kwietnia 1945 roku Hanke został mianowany Reichsführera-SS oraz Szefem Policji Niemieckiej, zastępując Heinricha Himmlera, oskarżonego o zdradę. Przez długi czas miał siedzibę w Festung Breslau, aż do chwili jego zdobycia przez Armię Czerwoną. Rankiem 6 maja, około godziny 5:30, przystąpił do ucieczki z miasta, biorąc udział w lotniku awionetką typu Storch. Niestety, maszyna uległa uszkodzeniu, co wymusiło awaryjne lądowanie.
Po naprawie samolotu w pobliżu lotniska w Mirosławicach, Hanke wraz z pilotem udali się do Świdnicy, gdzie miało miejsce dalsze dramatyczne wydarzenia. Są różne spekulacje dotyczące jego losów. Istnieje wersja, według której mógł przesiąść się na inny samolot w Świdnicy i rozbić się w Kraju Sudetów. Przeżył, jednak istnieją informacje, że dołączył do Dywizji „Horst Wessel”, a następnie mógł trafić do niewoli. Część relacji podaje, że mógł zginąć podczas ucieczki z miejsca internowania, inne sugerują, że po wojnie widziano go w Argentynie, gdzie wielu zbrodniarzy wojennych szukało schronienia.
Awanse
Kariera Karl Hanke to dość kontrowersyjny rozdział w historii, a jego awanse w strukturach SS są świadectwem jego ambicji i przynależności do tegoż ugrupowania. W 1934 roku, jako SS-Anwärter, rozpoczął swoją drogę, a już w tym samym roku uzyskał awans na SS-Sturmbannführera.
W 1935 roku Hanke osiąga kolejny stopień w hierarchii, otrzymując tytuł SS-Obersturmbannführera. Jego ścieżka kariery nabrała tempa, ponieważ w 1941 roku został mianowany na SS-Brigadeführera, co potwierdza jego znaczącą pozycję w tej organizacji.
W roku 1942 awansował na SS-Gruppenführera, co nie tylko wzmacniało jego status, ale także wpłynęło na dalsze decyzje strategiczne w obrębie SS. Ostatecznie, na krótko przed końcem II wojny światowej, Hanke osiąga najwyższy stopień, zostając Reichsführerem-SS 29 kwietnia 1945 roku.
Tak więc jego awanse odzwierciedlają nie tylko osobiste osiągnięcia, ale także zmiany w organizacji SS i jej funkcjonowaniu w tumultach wojennej Europy.
Przypisy
- Lucyna Biały: „Duch Gór – Rübezahl. Geneza i rozpowszechnienie legendy”, Jelenia Góra 2007.
- Jak Hanke z Wrocławia uciekał.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Heinz Geyer | Jan Michalski (ur. 1962) | Konrad RowińskiOceń: Karl Hanke