Spis treści
Co to jest zawód asystenta rodziny?
Zawód asystenta rodziny sprowadza się do udzielania wsparcia rodzinom, które napotykają trudności w zakresie opieki i wychowania. Ciekawe jest to, że asystent pracuje z rodzinami bezpośrednio w ich domach, co pozwala mu lepiej zrozumieć ich sytuację oraz zmagania, z jakimi muszą się zmierzyć.
Kluczowym aspektem tej pracy jest:
- budowanie zaufania,
- stosowanie metod niedyrektywnych,
- poprawa komunikacji,
- pomoc w zrozumieniu potrzeb rodzin.
Do głównych obowiązków asystenta należy:
- prowadzenie konsultacji wychowawczych,
- organizowanie grupowych zajęć,
- monitoring postępów rodzin w realizacji ustalonych celów.
W trakcie swojego działania asystent musi również radzić sobie z problemami społecznymi i psychologicznymi. Ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa zarówno dzieciom, jak i całym rodzinom, dlatego asystent przeprowadza analizy potrzeb, co umożliwia wdrażanie odpowiednich środków ochronnych. Dodatkowo, aktywnie zachęca rodziny do uczestnictwa w życiu społecznym, co może pozytywnie wpłynąć na ich osobistą oraz zawodową sytuację. Takie działania są nie tylko pomocą w pokonywaniu trudności, ale także promują społeczną aktywność rodzin.
Jakie są podstawowe wymagania, aby zostać asystentem rodziny?

Aby objąć stanowisko asystenta rodziny w Polsce, należy spełnić kilka kluczowych wymogów:
- przyszły kandydat musi być obywatelem Polski,
- muszą posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
- istotne jest, by mieli pełnię władzy rodzicielskiej,
- nie mogą mieć zapisów w kartotece związanych z przestępstwami umyślnymi lub gospodarczymi.
Takie zasady wynikają bezpośrednio z Ustawy dotyczącej wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej. Dodatkowo, osoby pragnące podjąć pracę w tym zawodzie powinny dysponować wykształceniem wyższym w obszarach takich jak:
- pedagogika,
- psychologia,
- socjologia,
- nauki o rodzinie,
- praca socjalna.
Istnieje również możliwość, aby wystarczyła średnia szkoła, pod warunkiem udokumentowania minimum trzyletniego doświadczenia w pracy z dziećmi lub rodzinami. Taka zestawienie umiejętności i doświadczenia pozwala asystentom skutecznie wspierać rodziny w trudnych okolicznościach.
Jakie wykształcenie jest wymagane do pracy jako asystent rodziny?

Aby podjąć pracę jako asystent rodziny, warto posiadać wykształcenie wyższe w takich dziedzinach jak:
- pedagogika,
- psychologia,
- socjologia,
- nauki o rodzinie,
- praca socjalna.
Znajomość tych obszarów umożliwia efektywne wspieranie rodzin w trudnych momentach ich życia. Osoby z wykształceniem średnim lub średnim branżowym mają natomiast możliwość ubiegania się o tę rolę, o ile mogą pochwalić się przynajmniej trzyletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi lub rodzinami oraz ukończonymi odpowiednimi szkoleniami. Takie kursy są zaprojektowane, aby podnieść kwalifikacje i przygotować pracowników na wyzwania, które przynosi ta ważna rola. Dobre przygotowanie teoretyczne oraz praktyczne umiejętności są niezwykle istotne, gdyż wpływają bezpośrednio na jakość wsparcia, które asystent może zaoferować rodzinom.
Jakie umiejętności są potrzebne dla asystenta rodziny?
Asystent rodziny powinien dysponować istotnymi umiejętnościami, które umożliwią mu skuteczne wsparcie rodzin w obliczu trudności. Kluczowymi cechami są:
- empatia oraz wrażliwość,
- asertywność oraz stanowczość,
- cierpliwość oraz zdolność radzenia sobie w stresujących sytuacjach,
- umiejętna komunikacja.
Asystent powinien potrafić jasno przedstawiać swoje myśli, a także umiejętnie słuchać. Rozwiązywanie konfliktów to nieodłączny element pracy, gdyż asystent często pełni rolę mediatora między członkami rodziny. Umiejętności diagnostyczne pozwalają na głęboką analizę sytuacji rodzinnej, co jest niezbędne do wdrażania skutecznych rozwiązań. Dodatkowo, asystent powinien być zaznajomiony z metodami pracy z rodzinami, w tym z podejściem systemowym, które uwzględnia różnorodne aspekty funkcjonowania rodziny. Prowadzenie dokumentacji i monitorowanie postępów to kluczowe zadania, które pomagają w ocenieniu potrzeb dalszej pomocy. Posiadając te umiejętności, asystent ma możliwość efektywnego wsparcia rodzin oraz wprowadzania korzystnych zmian w ich życiu.
Jakie cechy powinien mieć dobry asystent rodziny?
Dobry asystent rodziny powinien odznaczać się mocną osobowością, co pozwala mu podejmować trudne decyzje i wyrażać swoje poglądy w sposób zdecydowany. Kluczowymi elementami jego pracy są empatia oraz wrażliwość na problemy innych, które umożliwiają mu lepsze rozumienie sytuacji rodzin i budowanie zaufania.
W momentach kryzysowych asystent musi być stanowczy i asertywny, co jest niezbędne do skutecznego wsparcia w pokonywaniu przeszkód. Cierpliwość oraz umiejętność radzenia sobie ze stresem to cechy, które pomagają mu działać w obliczu różnych wyzwań, takich jak:
- uzależnienia,
- trudności wychowawcze.
Współpracując z rodzinami w kryzysie, ważne jest, aby potrafił zachować spokój i okazywać wyrozumiałość. Unikanie manipulacji jest kolejnym istotnym aspektem – musi on umieć dostrzegać próby wpływania na siebie ze strony osób, z którymi ma do czynienia. Takie cechy sprawiają, że asystent staje się osobą godną zaufania, co jest kluczowe dla efektywnego wsparcia rodzin w trudnych momentach ich życia. Umiejętność budowania relacji opartych na szacunku i wsparciu jest niezbędna dla jego skutecznego działania. Dzięki temu przyczynia się do poprawy jakości życia rodzin, z którymi współpracuje.
Jakie dokumenty są potrzebne do pracy jako asystent rodziny?
Zostanie asystentem rodziny wymaga starannego przygotowania dokumentów. Na początek należy zebrać materiały, które potwierdzą twoje wykształcenie, takie jak:
- dyplomy,
- świadectwa.
Osoby, które ukończyły studia w takich dziedzinach jak pedagogika, psychologia lub praca socjalna, mają zdecydowaną przewagę na rynku pracy. Niemniej jednak, nawet osoby z wykształceniem średnim mogą złożyć aplikację, o ile posiadają co najmniej trzy lata doświadczenia w pracy z dziećmi lub rodzinami. Ważne jest także przedstawienie zaświadczeń o ukończonych kursach czy szkoleniach, które są związane z pracą w tej dziedzinie. Dobrym krokiem jest również dostarczenie dokumentu potwierdzającego brak karalności, co świadczy o nieskazitelnej przeszłości kandydata.
Pracodawcy mogą również poprosić o dowody dotyczące odbycia stażu w pracy z dziećmi lub rodziną; w tym przypadku przydadzą się zaświadczenia od wcześniejszych pracodawców. Nie można zapominać o aktualnych badaniach medycznych, w tym dokumentach potwierdzających zdrowie psychiczne i fizyczne, które są niezbędne do wykonywania tego zawodu. Zgromadzenie wszystkich tych informacji jest kluczowe, aby zaspokoić oczekiwania pracodawców i zwiększyć swoje szanse na zdobycie pracy jako asystent rodziny.
Jakie są obowiązki asystenta rodziny?
Praca asystenta rodziny wiąże się z wieloma zadaniami, które mają na celu polepszenie życia rodzin. Centralnym punktem jego działalności jest opracowywanie oraz wdrażanie spersonalizowanego planu, który bierze pod uwagę unikalne potrzeby każdego członka rodziny. Osoba ta wspiera w rozwiązywaniu problemów związanych z opieką i wychowaniem, co wymaga nie tylko znajomości specyfiki rodzinnych sytuacji, ale także umiejętności diagnostycznych.
Kluczowym obowiązkiem asystenta jest również:
- monitorowanie sytuacji rodzinnej po zakończeniu współpracy,
- ocena postępów oraz identyfikowanie ewentualnych trudności,
- nawiązywanie współpracy z różnymi instytucjami, takimi jak administracja rządowa oraz organizacje pozarządowe,
- prowadzenie dokumentacji rodzinnej, która obejmuje zbieranie informacji oraz pisanie opinii na temat sytuacji danych rodzin,
- motywowanie dorosłych do podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych.
Wszystkie te zadania mają na celu zapewnienie kompleksowego wsparcia, które może w znaczący sposób wpłynąć na poprawę sytuacji całych rodzin. Regularne interakcje oraz odpowiednio dostosowane wsparcie są niezbędne do osiągnięcia zamierzonych celów.
Jakie zadania realizuje asystent rodziny w pracy z rodzinami?
Asystent rodziny odgrywa istotną rolę w udzielaniu wsparcia tym, którzy borykają się z trudnościami. Jego głównym zadaniem jest identyfikacja potrzeb rodzin, co umożliwia opracowanie indywidualnego planu działania. W praktyce asystent dokonuje analiz, które ukazują różnorodne wyzwania związane z wychowaniem dzieci i opieką nad nimi. Przykładowo, mogą występować:
- trudności w organizacji domowych obowiązków,
- trudności w zapewnieniu właściwej opieki dla najmłodszych.
Jednak to nie wszystko. Asystent aktywnie angażuje się także w działania mające na celu motywowanie dorosłych do dalszego rozwoju. Wspieranie ich w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych może przynieść znaczne korzyści, szczególnie w zakresie poprawy sytuacji finansowej. Regularna komunikacja oraz ścisłe monitorowanie postępów w realizacji ustalonego planu są kluczowe dla sukcesu. Takie podejście nie tylko rozwiązuje bieżące problemy, ale także sprzyja długoterminowym zmianom w życiu rodzin.
Ważnym elementem pracy asystenta jest współpraca z różnymi instytucjami, co pozwala na skuteczną koordynację działań. Dzięki temu rodziny mogą lepiej orientować się w dostępnych formach wsparcia. W tym kontekście dobrze jest wspomnieć o możliwościach korzystania z pomocy psychologów czy pedagogów, co przyczynia się do ich poprawy. Wszystkie te działania nie tylko wzmacniają więzi rodzinne, ale także wpływają na ogólną jakość życia ich członków.
Jak asystent rodziny wspiera rodziców w rozwiązywaniu problemów?
Asystent rodziny odgrywa istotną rolę w życiu rodziców, pomagając im w pokonywaniu różnych trudności, oferując dostosowane konsultacje. Podczas spotkań przekazuje praktyczne wskazówki dotyczące opieki i wychowania dzieci. W centrum zainteresowania znajdują się zagadnienia, takie jak:
- organizacja codziennych zadań,
- zarządzanie czasem,
- budżet domowy.
Jego pomoc wykracza daleko poza tradycyjne porady. Asystenci zachęcają rodziców do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym, co pozwala im skuteczniej radzić sobie z wyzwaniami psychicznymi i społecznymi. Ważne jest także, aby mobilizować rodziny do korzystania z różnych form wsparcia, jak choćby pomoc psychologiczna czy prawna. Właściwa komunikacja w rodzinie stanowi kluczowy aspekt pracy asystenta, który, bazując na analizie sytuacji rodzinnej, pomaga rozwiązywać konflikty i budować pozytywne wzorce rodzicielskie.
Dzięki swoim umiejętnościom psychospołecznym, asystent skutecznie współpracuje z rodzinami, co pozwala im lepiej funkcjonować w trudnych momentach. Wsparcie w tworzeniu stabilnych relacji oraz rozwijaniu odpowiednich umiejętności jest niezbędne w długotrwałym procesie wykorzystywania zasobów. Korzystając z posiadanej wiedzy i doświadczenia, asystent motywuje rodziców do dalszego rozwoju osobistego oraz aktywnego uczestnictwa w edukacji i szkoleniach. To wzmocnienie ich pozycji przekłada się na poprawę jakości życia całej rodziny.
Jakie problemy socjalne i psychologiczne rozwiązuje asystent rodziny?
Asystent rodziny pełni istotną rolę w rozwiązywaniu złożonych problemów społecznych i emocjonalnych, z jakimi borykają się rodziny. W kontekście trudności społecznych szczególnie skupia się na zjawiskach takich jak:
- ubóstwo,
- bezrobocie,
- problemy z zapewnieniem podstawowych warunków do życia.
Dzięki ich wsparciu rodziny mają możliwość dostępu do różnorodnych form pomocy oraz świadczeń, co jest niezwykle ważne w walce z materialnymi trudnościami. W sferze problemów psychologicznych asystenci oferują rodzinom pomoc w radzeniu sobie z:
- kryzysami emocjonalnymi,
- sytuacjami stresowymi,
- rozwiązywaniem konfliktów,
- kwestiami związanymi z uzależnieniami.
Kierując rodziny do specjalistów w zakresie psychologii, przyczyniają się do polepszenia stanu zdrowia psychicznego zarówno dzieci, jak i dorosłych. Ważnym elementem ich pracy jest także wspieranie pozytywnej komunikacji oraz relacji w rodzinach. Dzięki zastosowaniu różnorodnych technik komunikacyjnych oraz dużemu ładunkowi empatii, tworzą atmosferę zaufania, co znacząco wpływa na jakość życia całych rodzin. Współpraca z psychologami i terapeutami umożliwia im efektywne zaspokojenie potrzeb rodzin oraz skuteczne radzenie sobie z wyzwaniami, które przed nimi stoją. Tego rodzaju wsparcie ma kluczowe znaczenie dla poprawy sytuacji zarówno rodziców, jak i ich dzieci.
Jak asystent rodziny motywuje członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych?

Asystent rodziny ma za zadanie inspirować członków rodzin do rozwijania swoich umiejętności zawodowych, realizując kluczowe działania. Na początku pomaga określić ich potrzeby oraz zainteresowania, co staje się fundamentem dalszej pomocy. Następnie wyszukuje odpowiednie szkolenia, kursy i programy edukacyjne, co przynosi szereg korzyści. W ramach wsparcia asystent angażuje się również w proces rekrutacji. Udziela wsparcia przy tworzeniu dokumentów aplikacyjnych, takich jak:
- CV,
- listy motywacyjne.
Co więcej, przygotowuje również do rozmów kwalifikacyjnych, co znacznie podnosi szanse na zdobycie pracy. Wspieranie rodzin obejmuje także pokonywanie przeszkód, takich jak brak pewności siebie czy niskie poczucie własnej wartości, które mogą utrudniać podjęcie działań zawodowych. Dodatkowo, asystenci dostarczają informacji o dostępnych funduszach na kształcenie oraz szkolenia zawodowe, co stanowi istotny impuls do podnoszenia kwalifikacji przez dorosłych. Dzięki aktywnemu wsparciu w poszukiwaniach pracy, asystent przyczynia się do rozwoju umiejętności psychospołecznych rodzin, co z kolei zwiększa ich konkurencyjność na rynku pracy. Tego typu kompleksowe wsparcie ma realny wpływ na poprawę sytuacji życiowej oraz zawodowej członków rodzin.
Jakie są możliwości zatrudnienia dla asystentów rodzin?
Asystenci rodziny mają szerokie możliwości zatrudnienia, zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym. Do głównych miejsc ich pracy należą jednostki pomocy społecznej, takie jak:
- ośrodki pomocy społecznej,
- centra usług społecznych,
- organizacje pozarządowe,
- fundacje,
- stowarzyszenia.
Specjaliści ci są zaangażowani w działania związane z polityką społeczną, oferując bezpośrednią pomoc rodzinom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Asystenci realizują różnorodne projekty mające na celu wsparcie rodzin oraz poprawę jakości życia dzieci. Zatrudnienie w tych instytucjach może odbywać się na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.
W ostatnich latach zauważalny jest wzrost zapotrzebowania na asystentów rodziny w lokalnych i regionalnych programach wsparcia. Inicjatywy te często skupiają się na różnorodnych problemach, takich jak:
- ubóstwo,
- bezrobocie.
Proponują kompleksową pomoc i wsparcie edukacyjne. Możliwości karier są naprawdę szerokie, a posiadane kwalifikacje asystentów są niezwykle cenne, ponieważ odgrywają kluczową rolę w systemie wsparcia społecznego. Osoby z odpowiednim wykształceniem i doświadczeniem w pracy z rodzinami mogą liczyć na atrakcyjne oferty, co sprzyja ich rozwojowi zawodowemu w tej ważnej dziedzinie.
Ile zarabia asystent rodziny?
Wynagrodzenie asystentów rodzinnych opiera się na różnych czynnikach, takich jak:
- poziom wykształcenia,
- zdobyte doświadczenie,
- miejsce zatrudnienia.
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów, minimalna pensja nie może być niższa od obowiązującej w Polsce płacy minimalnej, która w 2023 roku wynosi 3490 zł brutto. W rzeczywistości miesięczne wynagrodzenia asystentów rodzinnych waha się od 3500 zł do około 5000 zł brutto. Ta kwota często zależy od długości stażu pracy oraz specyficznych zadań, które są im zlecone. Na przykład różnorodne dodatki, takie jak premie za staż, mogą przyczynić się do wzrostu pensji. Dodatkowo, stawki wynagrodzeń mogą się różnić w zależności od lokalizacji zatrudnienia. W gminach oraz organizacjach pozarządowych zarobki mogą być inne niż w dużych miastach. W miejscach, gdzie potrzeba asystentów jest znaczna, pensje zazwyczaj są na wyższym poziomie, co odzwierciedla istotną rolę, jaką osoby te pełnią w wsparciu rodzin znajdujących się w trudnych okolicznościach życiowych.
Jakie są perspektywy rozwoju w zawodzie asystenta rodziny?
Rozwój kariery asystenta rodziny obfituje w liczne możliwości, które mogą prowadzić do awansu oraz zdobywania specjalizacji. Osoby pełniące tę rolę mają szansę na objęcie stanowisk:
- koordinatorów rodzinnej pieczy zastępczej,
- liderów zespołów asystentów.
Wzrost kompetencji w zakresie pracy socjalnej otwiera przed nimi perspektywy na specjalistyczne stanowiska, umożliwiając skupienie się na:
- problematyce uzależnień,
- wsparciu rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami.
Uczestnictwo w różnego rodzaju szkoleniach oraz kursach odgrywa kluczową rolę w zawodowym rozwoju asystentów. Dzięki nim mają okazję zdobywać nowe umiejętności, a także aktualizować swoją wiedzę, co pozwala im lepiej odpowiadać na zróżnicowane potrzeby rodzin oraz dostosowywać metody pracy do dynamicznie zmieniających się warunków społecznych. Długoterminowe doświadczenie na stanowisku asystenta rodziny może stanowić solidną podstawę do podjęcia studiów wyższych w zakresie pracy socjalnej lub pokrewnych dziedzin. Taki krok sprzyja uzyskaniu nowych kwalifikacji, co z kolei przekłada się na lepsze perspektywy zawodowe i wzrost wynagrodzenia. Asystenci, którzy aktywnie inwestują w rozwój swoich umiejętności, mają także większe szanse na nawiązywanie wartościowych kontaktów w swoim środowisku zawodowym, co jest niezwykle istotne dla ich kariery w obszarze pomocy społecznej.
Jakie są możliwości dalszego kształcenia i szkoleń dla asystentów rodzin?
Asystenci rodziny mają do dyspozycji szeroką gamę możliwości rozwoju dzięki różnorodnym szkoleniom oraz kursom. Mogą brać udział w dedykowanych programach, które koncentrują się na pracy z rodzinami. Do takich inicjatyw zalicza się:
- interwencje kryzysowe,
- terapię rodzinną,
- mediację,
- działania przeciwko przemocy w rodzinie.
Uczestnictwo w tych zajęciach to doskonała okazja do zdobywania nowych umiejętności psychospołecznych, które są niezwykle przydatne w ich codziennych obowiązkach. Dodatkowo, kursy z zakresu komunikacji interpersonalnej czy zarządzania stresem odgrywają istotną rolę w relacjach z rodzinami. Podnoszenie kwalifikacji, na przykład poprzez studia podyplomowe w dziedzinie pedagogiki, psychologii czy pracy socjalnej, może znacząco wpłynąć na ich karierę zawodową.
Tego rodzaju edukacja nie tylko poszerza ich wiedzę, ale także poprawia konkurencyjność na rynku pracy. Kursy z mediacji i rozwiązywania konfliktów dostępne są w formie stacjonarnej oraz online, co pozwala asystentom dostosować naukę do własnych obowiązków. Wspieranie rodzin oraz skuteczne radzenie sobie z ich problemami wymaga nieustannego poszerzania kompetencji. Dlatego ciągłe kształcenie stanowi fundament pracy asystentów rodzin.
Jakie organizacje mogą wspierać pracowników w zawodzie asystenta rodziny?
Asystenci rodzin korzystają z pomocy, jaką oferują różnorodne organizacje. Do najważniejszych z nich należą:
- ośrodki pomocy społecznej,
- centra usług społecznych,
- organizacje pozarządowe,
- regionalne centra polityki społecznej,
- instytuty badawcze oraz uczelnie.
Oferują one specjalistyczne wsparcie oraz programy dedykowane rodzinom i dzieciom. Współpraca z regionalnymi centrami polityki społecznej umożliwia asystentom uzyskanie dodatkowych informacji oraz zasobów dotyczących aktualnych inicjatyw w obszarze pomocy społecznej. Asystenci mogą również liczyć na wsparcie ze strony instytutów badawczych oraz uczelni, które prowadzą badania w dziedzinie pracy socjalnej i oferują wartościowe szkolenia. W ramach tego wsparcia organizowane są:
- konsultacje,
- superwizje,
- dostęp do materiałów edukacyjnych oraz literatury branżowej.
Dodatkowo, wiele organizacji organizuje warsztaty i sesje wymiany doświadczeń, co stwarza asystentom idealną okazję do rozwijania swoich kompetencji oraz nauki najlepszych praktyk w pracy z rodzinami. Dzięki różnorodności dostępnych form wsparcia, asystenci nie tylko reagują na potrzeby rodzin, ale także pełnią rolę skutecznych mediatorów w trudnych sytuacjach życiowych. Ciągły rozwój zawodowy oraz elastyczność w dostosowywaniu działań do zmieniających się wymagań społecznych sprawiają, że ich rola staje się coraz bardziej istotna w kontekście wsparcia rodzin.
Jakie trendy można zauważyć w pracy asystenta rodziny?

W zawodzie asystenta rodziny dostrzega się kilka istotnych trendów, które mają wpływ na jego rozwój. Przede wszystkim, następuje wzrost zapotrzebowania na pomoc dla rodzin, co wynika z narastających problemów społecznych, takich jak:
- ubóstwo,
- bezrobocie,
- uzależnienia.
Asystenci rodzin stają się kluczowymi postaciami w interwencjach, mających na celu wsparcie w trudnych sytuacjach. Obecnie ich praca skupia się na profilaktyce i wczesnej interwencji, co pozwala na zapobieganie kryzysom zanim te wybuchną. Równocześnie, programy wsparcia dla rodzin zyskują na integracji. To oznacza, że różne usługi, takie jak pomoc psychologiczna czy doradztwo socjalne, są oferowane w jednym miejscu, na przykład w centrach usług społecznych. Takie skoordynowane podejście znacznie ułatwia rodzinom dostęp do potrzebnych zasobów i ma korzystny wpływ zarówno na ich sytuację ekonomiczną, jak i psychiczną.
Wraz z rosnącymi wymaganiami, asystenci muszą nieustannie rozwijać swoje umiejętności w zakresie diagnozy i interwencji. Zwiększanie standardów jakości pracy oraz systemowe podejście do działań podnoszą efektywność podejmowanych decyzji. Nie można też zapomnieć o znaczeniu profesjonalizacji tego zawodu, co wiąże się z koniecznością ciągłego kształcenia i zdobywania nowych kwalifikacji. Wszystkie te zmiany prowadzą do większej skuteczności wsparcia dla rodzin zmagających się z trudnościami, a ich pozytywny wpływ na jakość usług staje się coraz bardziej widoczny.